logo-img

कांग्रेसको पोल्टामा कसरी गयो कर्णालीको सरकार?

कर्णाली प्रदेशमा २४ वटा निर्वाचन क्षेत्रमध्ये हुम्लाको प्रदेशसभा (ख) बाट निर्वाचित भएका नेपाली कांग्रेसका एक मात्र सांसद जीवनबहादुर शाही अहिले कर्णालीको मुख्यमन्त्री बनेका छन् । यहाँको २४ मध्ये नेकपा (एमाले)ले १५ र माओवादी केन्द्रले ८ वटा निर्वाचन क्षेत्रमा प्रत्यक्ष जित हात पारेका थिए । 

कर्णालीको ४० सदस्यीय प्रदेशसभामा एमाले, माओवादी र कांग्रेस ५/५ र राप्रपा नेपालबाट १ जना समानुपातिक प्रदेशसभा सदस्य भएका थिए । 

तत्कालिन अवस्थामा प्रदेशसभामा एमालेको स्पष्ट बहुमत (२०), माओवादी केन्द्रको १३, नेपाली कांग्रेसको ६ सिट र राप्रपा नेपालको एकजना प्रदेशसभा सदस्य रहेका थिए । प्रदेशसभामा एमाले एकल बहुमतमा थियो । 

आफ्नो एकल बहुमत हुँदाहुँदै पनि एमालेले माओवादीसँगको सत्ता गठबन्धन भएका कारण मुख्यमन्त्रीमा महेन्द्रबहादुर शाहीलाई समर्थन गरेको गरेको थियो । त्यतिबेला एमालेका संसदीय दलका नेता यामलाल कँडेलले पनि मुख्यमन्त्री हुने चाहना राखेका थिए । तर, केन्द्रको सत्ता समीकरण अर्कै भएका कारण कँडेलको चाहना पूरा हुन सकेन ।

एमाले र माओवादी एकीकरण भएर नेकपा पार्टी हुँदा फेरि कँडेलले मुख्यमन्त्रीको चाहना राखे । उनले माओवादी र एमाले पार्टी एक हुँदा पनि मुख्यमन्त्री शाहीविरुद्ध अविश्वासको मत राखेका थिए । तर, उनको त्यो अविश्वासको मत बीचैमा तुहियो । 

एमाले र माओवादी विभाजित भएपछि मुख्यमन्त्री शाहीविरुद्ध एमालेले अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता गर्यो । ३ वैशाखमा मुख्यमन्त्री शाहीविरुद्ध अविश्वासको प्रस्ताव राख्दा एमालेसँग २० जना सांसद थिए । एमालेका २० सांसदमध्ये प्रकाश ज्वाला, अम्मरबहादुर थापा, कुर्मराज शाही र नन्दसिंह बुढाले फ्लोर क्रस गरेर मुख्यमन्त्री शाहीलाई विश्वासको मत दिए । 



उनीहरूले फ्लोर क्रस नगरेको भए मुख्यमन्त्री शाहीले बहुमत पाउने थिएनन् । त्यही बेला नै कांग्रेस संसदीय दलका नेता जीवनबहादुर शाहीसँग ६ महिनामा मुख्यमन्त्री छाड्ने सर्तसहित मुख्यमन्त्री शाहीले सम्झौता गरे । सोही सम्झौताअनुसार तत्कालिन मुख्यमन्त्री शाहीले १५ कात्तिकमा राजीनामा दिएर एक सिट मात्र प्रत्यक्ष जितेका कांग्रेसका जीवनबहादुर शाही मुख्यमन्त्री बने । 

२०७४ सालको चुनावी परिणाम आउँदा उनले आफू मुख्यमन्त्री बन्छु भनेर कल्पना पनि गरेका थिएनन् । तर, १ सिट प्रत्यक्ष र ५ सिट समानुपातिक जितेको कांग्रेसले कर्णालीको मुख्यमन्त्रीको जिम्मेवारी पाउन सफल भयो ।  



२०७४ सालको चुनावी परिणामपछि कर्णाली प्रदेशसभामा एमालेका २०, माओवादीका १३, कांग्रेसका ६ र राप्रपाका एकजना प्रदेशसभा सदस्य थिए । 

एमाले र माओवादी केन्द्रको एकीकरण र विभाजनसम्म आइपुग्दा ५ जना सांसदले पद गुमाइसकेका छन् । एमालेका चार र माओवादीका एकजना सांसदले पार्टी विभाजनका कारण प्रदेशसभा सदस्यको पद गुमाएका हुन् । 

हाल कर्णाली प्रदेशसभामा एमालेका १३, माओवादीका १२, नेपाली कांग्रेसका ६ जना, नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का तीन र राप्रपाका एकजना गरेर ३५ प्रदेशसभा सदस्य रहेका छन् ।  

पहिलो दल एमाले प्रतिपक्षमा रहेका बेला दोस्रो दलको रूपमा रहेको माओवादी केन्द्र र चौथो दलको रूपमा रहेको एकीकृत समाजवादीको समर्थनमा तेस्रो दलको रूपमा रहेको कांग्रेसले मुख्यमन्त्री पाएको हो । 

कांग्रेस प्रदेशसभा शाही मुख्यमन्त्री बन्नुमा नेकपामा आएको विभाजन नै मुख्य कारण रहेको मध्यपश्चिम विश्वविद्यालय द्वन्द्व र शान्ति विभागका उप-प्राध्यापक कमल लम्सालले बताए ।

‘कांग्रेसले मुख्यमन्त्री पाउनुमा नेकपा आएको फुटको अवसर हो,’ उनले भने, ‘नेपाली राजनीतिमा जनमतको खासै ख्याल नगर्ने भएका कारणले यो अवसर कांग्रेसले पाउन सफल भयो ।’ 

  • प्रकाशित मिति : कात्तिक १८, २०७८ बिहीबार १६:५:१४

फरकधारमा प्रकाशित कुनै समाचारमा तपाईंको गुनासो भए हामीलाई farakdhar@gmail.com मा इमेल गर्न सक्नुहुनेछ । यही इमेलमा तपाईंले आफ्नो विचार वा विश्लेषण, सल्लाह र सुझाव पनि पठाउन सक्नुहुनेछ । हामीसँग तपाईं फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, युट्युबमा पनि जोडिन सक्नुहुन्छ ।



यस विषयसँग सम्बन्धित समाचार

यो सामग्री सेयर गर्नुहोस्

यो सामग्री सेयर गर्नुहोस्

यो पनि नछुटाउनुहोस्
मल्टिमिडिया